به‌عنوان پدر و مادر تاکنون به نقش خود در بازی با کودکان فکر کرده‌اید؟ آیا می‌دانید مشارکت شما در بازی کودک چه مزیت‌هایی برای آنها دارد. یکی از مهم‌ترین مزایای بازی والدین با کودکان، رشد خلاقیت آنان است. بسیاری بازی والدین با کودکان را یک کار بیهوده می‌دانند و نسبت به آن نگرش منفی دارند. اما برخی نیز به‌ویژه متخصصین حوزه رشد کودک آن را بهترین روش برای رشد خلاقیت کودک می‌دانند.
کودکان عاشق بازی‌کردن هستند. بازی‌کردن برای کودکان یک نیاز اساسی تلقی شده و فقط برای سرگرمی یا لذت‌های آنی نیست. بازی‌ها کارکرد مهمی در زندگی کودکان دارند. به‌ویژه اگر با شرکت والدین در بازی کودکان همراه شود. بر هیچ کسی پوشیده نیست بازی‌های کودکانه در رشد فیزیکی، رشد ذهنی، رشد عاطفی و اجتماعی کودکان چقدر تأثیر دارد. بازی آغاز شکل‌گیری شخصیت کودک، آماده‌سازی او برای پذیرفتن مسئولیت در زندگی و ورود به مرحله بزرگسالی است.
باوجوداینکه میل به بازی‌کردن در دوران کودکی بسیار بالاست و کم‌کم در سنین بالاتر جای خود را با کارهای مهم‌تر عوض می کند، اما به نظر بسیاری از روان‌شناسان این تمایل در بزرگسالی نیز در وجود افراد باقی می‌ماند. به همین خاطر تأکید می‌شود والدین در بازی کودکان مشارکت داشته باشند.
بازی والدین با کودکان زمینه آشکار کردن میل درونی کودکان به خوشی کردن و شادی است. کودکان آزادی را با بازی‌کردن تجربه می‌کنند. از همین رو پدر و مادرها نباید این آزادی را از بچه‌ها سلب کنند. اما بسیاری از والدین بازی با کودکان را بلد نیستند. گاهی سردرگم می‌شوند و نمی‌دانند با فرزندان خود چگونه بازی کنند. درباره فواید بازی با کودکان بسیار شنیده‌اند ولی نمی‌دانند چگونه با شرکت دربازی کودکان موجب رشد خلاقیت آنها شوند. در این مقاله به برخی از مزایا و ویژگی‌های بازی والدین با کودکان اشاره می‌شود.
نقش شرکت والدین در بازی با کودکان
یکی از مهم‌ترین اثرات بازی والدین با کودکان، پرورش خلاقیت آنان است. خانواده اولین جایی است که کودک زمان خود را در آن سپری می‌کند. بنابراین حساس‌ترین مراحل رشد خلاقیت به این محیط بستگی دارد. شرکت والدین در بازی کودکان به عوامل گوناگونی بستگی دارد:
- دیدگاه آنها نسبت به بازی با کودک خود
- آشنایی با مراحل رشد کودکان
- آشنایی با بازی‌های زمان کودک
- شناخت بازی‌های گوناگون
- پذیرش نقش بازی در رشد خلاقیت در کودکان
- اثرپذیری کودکان از مشارکت والدین در بازی
پدر و مادر با شرکت در بازی کودکان شناخت بهتری از آنها پیدا می‌کنند. آنها از کودکان خود یاد می‌گیرند و زمینه یادگیری آنها را فراهم می‌کنند. بازی والدین با کودکان علاوه بر اینکه آنها را از روزهای خسته‌کننده زندگی دور می‌کند، بلکه با مشارکت در بازی کودکان مسائل مهم زندگی، تعاون و همکاری، مسئولیت‌پذیری و شادی را به آنها آموزش می‌دهند.
باید به این نکته توجه کنید شرکت والدین در بازی کودکان به معنای محروم کردن آنها از بازی با دوستان و همسالان آنان نیست و نباید مانع بازی‌کردن آنها با دوستان خود باشند. درصورتی‌که به مراحل رشد ذهنی، عاطفی و اجتماعی کودک آگاهی داشته باشید به نقش همسالان در رشد کودک اهمیت می‌دهید. برای اینکه بتوانید والدین خوبی برای فرزندتان باشید، سعی کنید از دریچه ذهنی او به دنیای اطراف نگاه کنید. کودکانی که صاحب والدین با درک و فهمی هستند، در زندگی آینده خود نیز والدین خوبی برای فرزندانشان خواهند بود.
والدین با کودکان در کدام بازی‌ها مشارکت کرده و سبب رشد خلاقیت آنها شوند؟
در بازی والدین با کودکان اگر به انواع بازی‌ها دقت کنید تنوع بازی با کودکان را مشاهده خواهید کرد. کودکان به هر سنی که وارد می‌شوند مدل بازی‌ها نیز تغییر می‌کند. برای مثال مهمان‌بازی یکی از بازی‌های است که نقش‌های اجتماعی را یاد می‌گیرند. کودکان در این بازی از اطرافیان خود مانند پدر و مادر، دایی، خاله و نزدیکان الگوبرداری می‌کنند و در بازی آن را پیاده می‌کنند.
در بازی والدین با کودکان باید به قدرت تخیل کودکان اهمیت دهند. برای مثال کودکان در بازی خود را جای افراد با شغل‌های مختلف قرار داده و به‌وسیله قوه تخیل خود به‌صورت تخیلی آن نقش‌ها را بازی می‌کنند. مثل دکتر بازی، آتش‌نشان، راننده، خلبان و… هرچه قدر که میزان مشارکت والدین در این بازی‌ها بیشتر باشد به آنها کمک می‌کنند تا با چالش‌های بزرگ‌تر زندگی در آینده روبه‌رو شوند.
یکی از مواردی که در بازی والدین با کودکان مهم است انتخاب درست اسباب‌بازی برای آنها است. بازی کودکان با اسباب بازی فقط یک بازی معمولی نیست. کودکان آنها را به شکل موجودات زنده در میاورد. به آنها جان داده و شروع به حرف‌زدن می‌کند. از نگرانی‌های خود می‌گویند. به آنها نصیحت می‌کنند.
به همین خاطر والدین باید در انتخاب اسباب‌بازی برای کودکان خود دقت کنند. با آنها در بازی مشارکت کرده و از طریق آن به امیال درونی آنها پی ببرند. بازی، زندگی و نوع نگرش کودکان به جهان است و یکی از دلایل شکل‌گیری شخصیت آنها است. به‌طور کلی پدر و مادر به‌وسیله درگیرشدن در انجام فعالیت‌های خلاقانه و بازی‌های کودکانه در رشد خلاقیت کودکان نقش بزرگی را ایفا می‌کنند.
شرکت والدین در بازی کودکان فرصت خوبی برای کشف محیط اطراف، نبوغ و خلاقیت کودکان است. والدین باید سعی کنند با تنبیه کردن یا ترساندن آنها فرصت ظهور استعدادهای کودکان را به فنا ندهند. در بازی با کودکان به خواسته‌های آنان احترام گذاشته و با آنها مثل یک شخص محترم رفتار کرده و از نظر عاطفی با تعادل رفتار کنید.
مزایای بازی والدین با کودکان
در کل بازی والدین با کودکان دارای امتیازهایی است که در ذیل به آنها اشاره می‌شود.
- بهبود پیوندهای عاطفی کودک در ارتباط با اطرافیان به‌وسیله بازی تأمین می‌شود.
- بازی برای کودکان یک سرگرمی ساده است. اما گاهی والدین فراموش می‌کنند کودکان فقط به بازی احتیاج دارند.
- با بازی‌کردن کودکان نگرانی‌های خود را فراموش می‌کنند.
بازی والدین با کودکان یکی از راهکارهایی است که از طریق آن خلاقیت خود را پرورش می‌دهد. خلاقیت توانایی است که در همه وجود دارد اما نیازمند پرورش و تقویت است. بازی در رشد خلاقیت کودکان بسیار تأثیر دارد. این روشی است که کودکان تعامل با دیگران را یاد گرفته و مهارت‌های اجتماعی خود را تقویت می‌کنند. تکامل رشد عاطفی، ذهنی و جسمی کودکان به بازی والدین با آنها بستگی دارد. علاوه بر این بازی والدین با کودکان باعث افزایش عزت نفس می‌شود و به آنها کمک می‌کند که نقش خود را در جهان باور کنند. والدین می‌توانند حین بازی، روش زندگی صحیح را به فرزندان خودآموزش دهند.
