ابعاد روانشناسی کودک و راهکارهای صحیح تربیت کودک

در حال حاضر روانشناسی کودک و ابعاد آن به عرصه نگرانی‌ها و سراسیمگی‌های والدین مبدل شده است. زندگی امروزی با تغییرات ساختاری و اجتماعی والدین امروز را به‌سختی تحت‌تأثیر قرار داده و به نگرانی‌های آنها درباره نحوه زندگی، سلامت روانی و روحی  فرزندانشان دامن زده است. به‌ویژه در عرصه راهکارهای صحیح تربیت کودک این دلواپسی‌ها دوچندان شده است.

از جمله نگرانی‌های والدین درباره سلامت روانی کودکان حفظ اعتدال شخصیتی کودکان است. بچه‌ها از زمان به دنیا آمدن تا رسیدن به بلوغشان در ابعاد جسمی و روانی نیازهای گوناگونی دارند. بر همین اساس والدین با چالش‌های شناخت توانایی های کودکانشان روبه‌رو می‌شوند.

خوشبختانه در سال‌های اخیر ضرورت توجه به روان‌شناسی کودک در کشور جایگاه خود را تثبیت کرده است. با تشکیل مراکز مشاوره خدمات روان‌شناسی، والدین نسبت به تربیت، یادگیری، مراحل رشد فکری، تجلی استعداد و شکوفایی توانایی‌های فرزندانشان دغدغه کمتری را دارند.

روانشناسی کودک این موضوع را به والدین خاطرنشان می‌کند که به‌سلامت روان کودک خود باید اهمیت دهند و موقعیتی را فراهم کنند تا فرزندشان از نظر روحی و روانی در آرامش باشند. کودکی برای همه افراد دورانی جهت ظهور و شکل‌گیری شخصیت است. در این دوران زندگی فردی و اجتماعی کودک ساخته می‌شود. والدین هر چه‌قدر زندگی خوب و شادی برای فرزندانشان فراهم کنند مراحل رشد شخصیتی کودک به‌خوبی سپری خواهد شد.

روان‌شناسی کودک برای والدین شرایطی را فراهم می‌کند تا نیازهای کودکان خود را بشناسند. بر مبنای شناختی که از کودک خود دارند با او تعامل داشته و زمینه فروزش فرزند خود در آینده را محیا کنند.

مباحثی که در روانشناسی کودک مطرح است

روانشناسی کودک از مباحثی بشمار می رود که آینده کودک و همچنین جامعه در گرو آن است. این وابستگی باعث می شود که در یک جامعه حساسیت در مورد این مبحث بسیار بالا باشد. ابعادی زیادی در بحث روانشناسی کودک وجود دارد که ما به برخی از آنها اشاره می کنیم.

بررسی و مطالعه دیدگاه‌های مختلف رشد کودک

از مهم‌ترین مباحثی که در روان‌شناسی کودک مطرح شده و باید والدین درباره رشد کودکان توجه کنند در ابعاد عاطفی، جسمی، سلامت روانی، شناختی و… است. اصول روان‌شناسی کودک با بررسی و مطالعه همه‌ جانبه رشد، به والدین کمک می‌کند تا متناسب با رشد کودک با او ارتباط برقرار کنند.

مطالعه نیازهای کودک در مراحل رشد

در مراحل مختلف رشد، نیازهای متنوعی به وجود می‌آید که باید با سن کودک هماهنگی داشته باشد. اصول روان‌شناسی کودک به والدین می‌آموزد در هر سن چگونه به نیازهای کودکشان پاسخ دهند. شناخت نیازهای کودک امری بسیار مهم در جهت رشد او است که از ابتدایی ترین این نیازها میتوان به نشان دادن عشق و توجه به کودک، مراقبت های ضروری مانند تغذیه، خواب و… اشاره کرد.

جلوگیری از به‌وجودآمدن مشکلات روحی و رفتاری

به‌وجودآمدن مشکلات روحی و روانی در کودکان بسیار عادی است. روان‌شناسی کودک نیز در این حوزه به والدین کمک می‌کند تا این مسائل را شناسایی و با استفاده از مشاوره روان‌شناسی کودک از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کنند.

بررسی روش‌های فرزندپروری

یکی از مباحث به‌روز در حوزه روانشناسی کودک شیوه‌های فرزندپروری است. بسیاری از والدین به علت تغییرات در سبک زندگی در ارائه راهکارهای صحیح تربیتی سردرگم می‌شوند. مشاوره تربیتی کودک این فرصت را برای والدین فراهم کرده تا این چالش را حل کنند.

درباره فرزندپروری باید به این نکته اشاره کنیم که والدین قبل از به‌دنیاآوردن فرزند باید دانش فرزندآوری را داشته باشند. زیرا او مانند گلی است که در دستان والدین پرورش می‌یابد و نحوه رسیدگی شما به این گل زیبایی‌های او را نمایان خواهد کرد.

والدین و اجرای اصول روانشناسی کودک 

پدر و مادر همیشه در زندگی فرزندان خود نفر اول بوده و به زندگی آنها رنگ می‌دهند. گاهی والدین در شناخت و شناسایی توانایی‌ها و استعدادهای فرزندان خود کوتاهی می‌کنند. آنها با درگیر شدن در مشغله‌های زندگی نیازهای اساسی فرزندان خود را فراموش می‌کنند.

در روانشناسی کودک نقش پدر و مادر هر دوبه یک اندازه اهمیت دارند. الگوی کودکان در زندگی والدینشان است. آنها به طرز فوق‌العاده‌ای زمانی که والدینشان برایشان زمان صرف کرده و به نیازهایشان در ابعاد روحی و فیزیکی پاسخ می‌دهند تحت‌تأثیر قرار می‌گیرند.

از مهم‌ترین اصول روان‌شناسی کودک که والدین باید آن را بدانند در ذیل اشاره می‌کنیم:

• در رفتار خود با کودک با وقار بوده و از اصول تربیتی آگاه باشند. این یکی از راهکارهای صحیح برای تربیت است.
• پدر و مادر یک اصول در شیوه‌ تربیتی فرزندان خود داشته باشند، یعنی بین پدر و مادر هیچ دو حالتی نباشد.
• والدین به‌شدت باید مراقب رفتارهای خود نزد بچه‌ها باشند، زیرا کودکان از رفتار آنها تقلید کرده و به‌صورت بازی نشان می‌دهند.
• یک شنونده خوب برای فرزندان خود باشند.
• الگوی تربیتی مناسب برای فرزندان خود ارائه دهند.
• یکی از راهکارهای صحیح تربیتی کودک آموختن مهارت‌های زندگی و ایجاد محدودیت برای آزادی‌های غیر متعارف آنان است.
• والدین به تمام خواسته‌های کودکان پاسخ مثبت ندهند.
• پدر و مادر در هنگام ناکامی با کودکان خود به ارزشمندی صحبت کنند و آنها را مورد نکوهش قرار ندهند.
• والدین بازی با کوکان را نباید هرگز فراموش کنند زیرا در فرایند بازی و اوقات فراغت شاد شخصیت کودکان شکل می گیرد.

روانشناسی کودک و ابعاد آن برای والدین ازاین‌جهت اهمیت دارد که به آنها در درک فرزندان خود کمک کرده و با انتخاب بهترین راهکارهای صحیح برای تربیت کودک مسیر  زندگی آنها را کاملاً آشکار و هدفمند خواهندکرد. در این راستا مراکز مشاوره برای پایش کودکان تأسیس شده که متخصصان تربیتی و روان‌شناسان به والدین و کودکان خدمات ارائه می‌دهند.