خانواده‌هایی که صاحب فرزند هستند به احتمال زیاد شاهد صحنه‌هایی از شب ادراری کودک خود بوده‌اند، این مورد در سنین پایین‌تر امری طبیعی به حساب می‌آید. بروز چنین اتفاقاتی از سوی کودک گاهی با خشم و عصبانیت والدین همراه است و کودک خود را مقصر می‌دانند، گاهی نیز والدین فکر می‌کنند تربیت آن‌ها درست نبوده و خود را مقصر می‌پندارند. در واقع هیچ کدام از این موارد درست نیست. بی اختیاری ادرار در کودکان تا سنینی طبیعی است و معمولا تا قبل از 7 سالگی رفع می‌شود. این مشکل می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد که در ادامه به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.
تعریف شب ادراری کودک
کودکان در سنین پایین به دلیل داشتن ظرفیت مثانه کم، در کنترل ادرار خود دچار مشکل می‌شوند. بنابراین باید به دفعات بیشتر به سرویس بهداشتی مراجعه کنند تا از بروز اتفاقات ناخوشایند جلوگیری شود، این امر علاوه بر والدین، برای خود کودک نیز اذیت کننده است. به عبارت دیگر می توان گفت شب ادراری به تخلیه غیر ارادی ادرار در شب هنگام گفته می‌شود. این شب ادراری معمولا موقت است و در سنین کودکی رفع می‌شود ولی گاهی ممکن است تا سنین بزرگسالی نیز ادامه پیدا کند، در این صورت فرد باید زیر نظر پزشک تحت درمان قرار گیرد.
بررسی علل شب ادراری کودک
شاید عجیب به نظر بیاید ولی گاهی اوقات دیده شده که والدین از دست کودک خود عصبانی می‌شوند و انتظار دارند کودک به خودی خود، رفتن به سرویس بهداشتی و رفع نیازهای خود را بلد باشد اما این امری است که والدین باید با صبر و حوصله به فرزند خود آموزش دهند. شب ادراری می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در ادامه به بررسی شایع‌ترین علل آن می‌پردازیم.
مشکلات روحی و روانی کودک
درک دنیای کودکان از دید بزرگسالان کار ساده‌ای نیست. گاهی ممکن است اتفاقاتی پیش بیاید که برای بزرگسالان ساده و برای کودکان استرس آور و تنش زا باشد، مانند تولد نوزادی جدید در خانواده، مرگ یکی از اعضای خانواده، قرار گرفتن در محیطی که باعث ترس او شود و… می‌توانند از دلایل شب ادراری کودکان باشند.
خواب عمیق
یکی از دلایلی که در شب ادراری کودکان بسیار شایع است خواب عمیق آن‌هاست. کودکان خواب بسیار عمیقی دارند و در بسیاری از موارد پر بودن مثانه خود را احساس نمی‌کنند. بیدار کردن کودکان از خواب نیز کار دشواری است و ممکن است به ساعت ها گریه و زاری‌شان منجر شود اما بعد از بیدار شدن از خواب می‌بینند که رختخواب خود را خیس کرده‌اند.
علاوه بر موارد ذکر شده شب ادراری کودک ممکن است دلایل دیگری نیز داشته باشد. عوامل ژنتیکی، دیابت، یبوست، عفونت مجاری ادراری از دیگر این موارد هستند. همچنین توجه داشته باشید که استفاده از مایعات زیاد در شب، احتمال شب ادراری کودکان را تشدید خواهد کرد.
درمان شب ادراری کودک با گیاهان دارویی
کودکی که شب ادراری مکرر دارد تحت فشار و استرس زیادی هست، زیرا از واکنش والدین و اطرافیان واهمه دارد. این اتفاق ناخوشایند موجب پایین آمدن اعتماد به نفس و عزت نفس کودک خواهد شد، پس بهتر است تا دیر نشده والدین به دنبال یافتن راه حلی برای درمان این مشکل باشند. روش‌های مختلفی برای درمان شب ادراری وجود دارد. با توجه به تشخیص پزشک گاهی برای درمان نیاز به استفاده از داروهای شیمیایی است و گاهی نیز می‌توان از گیاهان دارویی که ضرر کمتری دارند، استفاده کرد.
در ادامه به معرفی چند نمونه از گیاهان دارویی برای درمان شب ادراری می‌پردازیم ولی در ابتدا لازم به ذکر است که استفاده از داروهای گیاهی به‌طور خودسرانه و بدون مشورت با پزشک مخصوصا در مورد کودکان ممکن است، خطرناک باشد.
- دمنوش هل: یکی از مواردی که در درمان شب ادراری بسیار مفید است، مربوط به دمنوش هل است. به اندازه یک قاشق غذاخوری هل را در حدود نیم لیتر آب بجوشانید و بگذارید ۲۰ دقیقه دم بکشد، سپس عسل به آن اضافه کنید و به کودکتان بدهید آن را بنوشد.
- دارچین: یکی از ساده ترین و موثرترین داروی خانگی برای رفع مشکل شب ادراری کودکان، استفاده از دارچین است. تاثیر گیاهان دارویی مانند داروهای شیمیایی زود نمایان نمی‌شود ولی می‌توان اثرات آن را در دراز مدت مشاهده کرد. دارچین را می‌توانید در انواع خوراکی‌های کودک خود بیافزایید. البته این نکته را در نظر داشته باشید که کودکتان به دارچین آلرژی نداشته باشد.
گیاهان دارویی دیگری نیز برای رفع و کاهش مشکل شب ادراری کودکان توصیه شده است، از این دسته می‌توان گردو و کشمش، موز، روغن زیتون جهت ماساژ شکم و… را نام برد. نکته‌ای که مهم و قابل ذکر است، قبل از مصرف این دسته از مواد غذایی حتماً با پزشک خود مشورت کنید، زیرا استفاده از یک سری گیاهان دارویی با توجه به سیستم ایمنی ضعیف کودکان، ممکن است باعث بروز آلرژی شده و یا در صورت وجود بیماری باعث تشدید آن شود.
شب ادراری کودکان در چه سنینی رایج است؟
مادران پس از این‌که کودک خود را از پوشک می‌گیرند، به احتمال زیاد با شب ادراری کودک خود مواجه شوند. مشکل شب ادراری معمولاً در کودکان بالای سه سال بروز می‌دهد و تا هفت سالگی می‌تواند ادامه‌دار باشد که به دلیل عدم کنترل مثانه، برای نگه داشتن ادرار در خواب است. با رشد کودک معمولا این مشکل رفع می‌شود ولی درمورد همه کودکان چنین نیست. در واقع می‌توان هیچ سن مشخصی برای کنترل مثانه و رفع مشکل شب ادراری وجود ندارد. اگر این مشکل بعد از هفت سالگی کودک خود نیز ادامه داشته باشد، بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا دلایل آن بررسی شود.
سخن پایانی
همان‌طور که در مقاله اشاره شد، شب ادراری یکی از مشکلاتی است که معمولاً کودکان بالای 3 سال به آن دچار هستند ولی این امر در اکثر مواقع با رشد کودک حل خواهد شد. شب ادراری به دلیل عدم تسلط کودک در کنترل ادرار خود، به هنگام شب اتفاق می‌افتد که دلایل مختلفی دارد. شایع‌ترین دلایل آن عبارتند از: مشکلات عاطفی و سلامتی، خواب عمیق و همچنین استفاده از مایعات در هنگام شب که معمولاً دلیل شب ادراری کودکان است.این مشکل را می‌توان با بعضی گیاهان دارویی نظیر دارچین و… درمان کرد ولی قبل از استفاده در تغذیه کودک خود، باید با پزشک متخصص مشورت کنید و خودسرانه مصرف نشود.
در آخر مقاله نیز گفتیم که شب ادراری کودکان ممکن است به دلایل مختلف تا ۷ سالگی ادامه داشته باشد ولی اگر بعد از 7 سالگی نیز ادامه‌دار بود، بهتر است جهت بررسی دقیق دلایل آن به پزشک متخصص مراجعه شود.
