نوزادی که به دنیا می‌آید بلافاصله اولین چیزی که باید دریافت کند، غذا است. تغذیه نوزاد ارتباط تنگاتنگی با تغذیه مادر دارد. تغذیه درست و اصولی مادر، نوزاد را از بسیاری بیماری‌ها مانند زردی در امان نگه میدارد. زردی نوزاد عارضه‌ای است که در طول یک یا دوهفته اول زندگی، رنگ پوست نوزاد زرد شده و به آن یرقان نوزادی نیز می‌گویند.
اما باید به والدین عزیز به‌ویژه مادران خاطرنشان کنیم که زردی پوست در نوزاد به علت بالا بودن رنگ‌دانه‌ای به نام بیلی‌روبین تشکیل می‌شود. درصورتی‌که بدن نوزاد با کم‌آبی مواجه شود غلظت بیلی‌روبین بالا می‌رود. پس در نتیجه تغذیه مادر با تغذیه نوزاد در ارتباط است و اگر شیر کافی موردنیاز نوزاد را تأمین نکنید زردی از بین نمی‌رود.
یکی از نگرانی‌های همیشگی والدین درباره غذای کودک است. به‌ویژه این نگرانی در دوران شیردهی بسیار زیاد است. مخصوصاً مادرانی که دوست دارند تغذیه نوزاد با شیر خودشان باشد. معمولاً مادران نگران این هستند که شیردهی باعث زردی در نوزاد می‌شود و به همین خاطر از خوردن بعضی غذاها پرهیز میکنند. این مسئله منجر می‌شود تغذیه مادر مناسب نباشد و شیر کافی برای تغذیه کودک فراهم نشود.
شیر کافی مادر مایه حیات نوزادان در ابتدای زندگی
همان‌طور که آب مایه حیات تمام موجودات است شیر مادر نیز مایه حیات نوزادان است. تغذیه نوزاد با شیر مادر بهترین و باکیفیت‌ترین غذا محسوب می‌شود. شیر مادر علاوه بر تغذیه نوزاد در برابر بسیاری از بیماری‌ها از او محافظت می‌کند. شیر مادر پر از مواد مغذی سالم و ترکیبی از سلول‌های بنیادی، باکتری‌های مفید و گلبول سفید است. این ترکیبات علاوه بر تأثیر در رشد طبیعی نوزاد از او در برابر عفونت‌ها و بیماری‌ها مراقبت می‌کند.
مادران برای اینکه غذای نوزاد را از طریق شیر تأمین کنند نیاز دارند به تغذیه خود توجه کافی نشان دهند. فراموش نکنید تغذیه شما بازتابی از تغذیه کودک است. بسیاری از شما فکر می‌کنید که شیر کافی برای تغذیه نوزاد خود ندارید، اما این باور غلط بوده و شما نباید نگران این مسئله باشید.
فقط کافی است برای تغذیه نوزاد و حفظ شیر کافی یک برنامه غذایی مناسب از میوه‌ها، سبزی‌ها و غلات در منوی غذایی خود بگنجانید. اما نکته مهمی که باید مدنظر داشته باشید این برنامه غذایی باید قبل از دوران بارداری شروع و در طول بارداری ادامه داشته تا بعد از به‌دنیاآمدن کودکتان شیر کافی ذخیره داشته باشید.
نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند به‌ویژه در شش ماه اول زندگی بسیار کمتر از نوزادانی که از شیرخشک استفاده میکنند دچار سرماخوردگی، آنفولانزا و بیماری‌های گوارشی می‌شوند. برخی از نوزادان هستند که از خوردن شیر مادر امتناع میکنند. گاهی اوقات با بکارگیری روش هایی میتوان این مشکل را برطرف کرد. این اتفاق برای والدین و مخصوص مادران بسیار ناراحت کننده است اما نگران نباشید ما در مقاله ای جداگانه با عنوان چگونه به نوزاد خود شیر مادر بیشتری بخورانیم، به بیان و رفع این مشکل پرداخته ایم.
ضرورت شیر مادر در تغذیه نوزاد
مطمئن هستیم که تمام والدین به‌ویژه مادران از اهمیت تغذیه کودک با شیر مادر را می‌دانند اما شاید هنوز مادرانی هستند که بنا به دلایل شخصی از دادن شیر به نوزادان خود حذر میکنند. در این بخش از مقاله به مواردی اشاره می‌کنیم که اهمیت شیر مادر در غذای نوزاد نشان می‌دهد.
- ازآنجاکه شیر مادر چربی بیشتری داشته و نسبتا پروتئین کمتری دارد، برای نوزاد این بالانس چربی و پروتئین سودمند است.
- برای رشد و تکامل کودک کامل‌ترین و مقوی‌ترین غذا شیر مادر است.
- شیر مادر به‌ویژه در ماه‌های اول زندگی به‌خصوص شش ماه بهترین غذا برای رشد عضلانی کودک است.
- با مکیدن پستان مادر فک و آرواره‌های کودک محکم شده و مانع پوسیدگی زودهنگام دندان در کودکان می‌شود.
- تا شش ماه معده کودک نمی‌تواند غذا را به‌خوبی هضم کند؛ بنابراین تغذیه نوزاد با شیر مادر مفید است و چون زودهضم بوده کودک با مشکلات گوارشی روبه‌رو نمی‌شود.
مهم‌ترین تأثیر شیر مادر در تغذیه کودک ایجاد یک رابطه عاطفی بین کودک و مادر است. رشد عاطفی نوزاد با شیر مادر تکامل پیدا می‌کند.
به‌طورکلی تغذیه نوزاد به تغذیه مادر بستگی دارد. شیر کافی مادر در رشد عاطفی و فیزیکی نوزادان بسیار اثرگذار است.
رابطه تغذیه مادر با زردی نوزاد
بسیاری از مادران فکر میکنند تغذیه دوران بارداری باعث زردی نوزاد در بدو تولد می‌شود. برای مثال مادرانی که در دوران بارداری سبزی‌های قرمز خورده‌اند و با تغییر رنگ ادرار این تصور را دارند که زردی به نوزاد می‌رسد. اما متخصصان و پزشکان زردی نوزاد را درنتیجه تبدیل هموگلوبین جنین به نوزاد می‌دانند؛ بنابراین تغذیه مادر تأثیری در یرقان نوزادی ندارد.
اما مسئله مهم تأثیر شیر کافی مادر در کاهش یرقان نوزادی است. درصورتی‌که مادر از مواد مغذی استفاده کند و تغذیه مادر مناسب باشد شیر کافی تولید شده و درنتیجه زردی کودک کاهش پیدا می‌کند. مادران در تغذیه خود به‌جای غذاهای گرمی مثل عسل، آبگوشت، تخم‌مرغ و…از غذاهای با مزاج سرد مثل لیموشیرین، ماهی یا هندوانه و خیار استفاده کنند. تغذیه مادر با چنین موادی در درمان زردی نوزاد بسیار تاثیر گذار است.
مادران بعد از به‌دنیاآمدن باید تغییراتی در رژیم غذایی خود داده و با خوردن مواد غذایی سرد و معتدل و با دادن شیر کافی زردی را از بین ببرند.
کلام آخر اینکه تغذیه نوزاد برای طی مراحل رشد به نوع تغذیه مادر بستگی دارد. درصورتی‌که مادر چه در دوران بارداری و چه بعد از زایمان به غذای خود توجه کند نتیجه آن سلامت نوزاد است. زردی نوزاد نیز به تغذیه مادر بعد زایمان بستگی دارد. مادر با خوردن غذاهای معتدل و سرد و ترشح شیر کافی کم‌کم شاهد کاهش زردی کودک می‌شوند.
