برای شناخت اضطراب کودکان توجه به رفتارهای آنها بسیار حائز اهمیت است. درواقع اضطراب یک حالت درونی است که فرد در طول زندگی و با قرار گرفتن در موقعیت‌های مختلف، آن را تجربه می‌کند. معمولاً ریشه این اضطراب‌ها مربوط به دوران کودکی است. اقدام به درمان به‌موقع آن، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. زیرا در غیر این صورت مشکلات جدی روحی و روانی برای او به همراه خواهد داشت. اگر کودک شما نیز از این مشکل رنج می‌برد، تا پایان مقاله همراه ما باشید.
نشانه و علائم اضطراب کودکان
یکی از مشکلات شایع که در بین کودکان مشاهده می‌شود مربوط به اضطراب کودکان است. قرار گرفتن کودکان در موقعیت‌های مختلف، آشنایی با افراد جدید و… ممکن است برای آنها استرس زا باشد که بسیار طبیعی است. ولی اگر بیش از حد معمول باشد مشکلاتی با خود به همراه خواهد داشت. اقدام به‌موقع برای درمان و کاهش استرس در کودکان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. زیرا اگر والدین در همان سنین کودکی به درمان آن نپردازند، زندگی آینده دلبندشان با سختی‌های بسیاری همراه خواهد بود. برای رفع این مشکل بهتر است والدین اول به شناخت نشانه‌ها و علائم استرس بپردازند که عبارت‌اند از:
- عدم تمرکز و یا سختی در تمرکز
- شب ادراری
- مشکلات مربوط به خواب مانند بی‌خوابی و دیدن کابوس
- مشکلات رفتاری مانند عصبانیت بیش از حد
- بروز مشکلات جسمانی مانند دل درد سردرد و غیره
- پرخوری یا اشتهای کم
- دوری از اجتماع و عدم اعتماد به نفس
علاوه بر موارد ذکر شده علائم دیگری نیز وجود دارد که نشان از اضطراب در کودکان است. والدین با زیر نظر داشتن رفتارهای فرزندان خود، بهتر متوجه این موضوع خواهند شد.
معرفی انواع اضطراب کودکان
کودکان در هر سن و سال و در هر مرحله از رشد خود ممکن است اضطراب و استرس‌های متفاوتی را تجربه کنند. از انواع اضطراب‌هایی که ممکن است در دوران کودکی تجربه شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
اضطراب جدایی: یکی از شایع‌ترین اضطراب‌هایی که در کودکان خردسال دیده می‌شود اضطراب جدایی آنها از والدین خود است. این استرس معمولاً در کودکان از یک سالگی شروع شده و تقریباً تا سه سالگی ادامه می‌یابد. در این بازه زمانی والدین باید توجه ویژه‌ای به کودک خود داشته باشند و زمان زیادی از وقت خود را با کودکشان بگذرانند. اگر به این نیاز کودک توجه نشود، در بزرگسالی مشکلات جدی در زندگی آینده او به همراه خواهد داشت. یکی از نشانه‌هایی که نمایانگر اضطراب جدایی کودک است، امتناع و خودداری او از رفتن به مهدکودک، مدرسه و… است.
اضطراب اجتماعی: نوع دیگری از اضطراب که ممکن است در کودکان مشاهده شود مربوط به اضطراب اجتماعی است. کودکی که دچار اضطراب شود معمولاً از حضور در اجتماع امتناع می‌کند. بودن در محیطی که برای او تازگی دارد و شناخت آدم‌های جدید نه تنها برای او لذت‌بخش نیست، بلکه بسیار آزاردهنده و استرس‌آور است. دلیل این استرس ممکن است به‌خاطر قرار گرفتن زیر ذره‌بین دیگران و مورد قضاوت قرار گرفتن باشد. کودکانی که چنین اضطرابی دارند معمولاً کم‌حرف و گوشه‌گیر هستند و از تنهایی بیشتر لذت می‌برند. این مشکل ممکن است تا بزرگسالی نیز ادامه‌دار باشد. در این صورت زندگی اجتماعی او با سختی‌های بسیاری همراه خواهد بود.
راهکارهای مفید برای کاهش اضطراب کودکان
امروزه در جهان راهکارهای متنوع و زیادی برای کاهش استرس کودکان بیان شده است. اگر والدین با روش‌های اصولی به درمان آن اقدام کنند، می‌توانند استرس کودکشان را از بین برده و از بروز مشکلات جدی در آینده جلوگیری کنند. در قسمت زیر به معرفی مناسب‌ترین راهکارها برای رفع این مشکل می‌پردازیم.
- ورزش‌کردن: یکی از مؤثرترین و سالم‌ترین تفریح‌ها برای تخلیه انرژی و اضطراب کودکان مربوط به ورزش‌کردن است. ورزش‌هایی که جنبه رقابتی نداشته باشند و با انجام آن کودک احساس خوشحالی و شادی کند در این زمینه بسیار کارساز خواهد بود.
- انجام فعالیت‌های هنری: کودکان با انجام کارهای هنری مانند نقاشی کردن، رنگ آمیزی، بازی با خاک و… بهتر می‌توانند احساسات خود را بروز دهند. انجام این فعالیت‌ها روشی مناسب برای تخلیه استرس کودک است.
- انجام فعالیت‌های نشاط‌آور: برای اینکه بتوانید استرس را از فرزندان خود دور کرده و یا شدت آن را کاهش دهید، می‌توانید در محیط خانواده به‌صورت دسته جمعی به انجام فعالیت‌های نشاط آور بپردازید. کارهایی نظیر تماشا کردن فیلم‌های کمدی بازی پانتومیم و… که باعث شادی و خنده اعضای خانواده شود، سطح استرس در کودکان را نیز کاهش می‌دهد.
- راهنمایی گرفتن از روان‌شناس یا مشاور: گاهی اوقات اضطراب کودکان در همان سنین کودکی و باگذشت زمان رفع خواهد شد. ولی گاهی این مورد تا بزرگسالی نیز ادامه پیدا می‌کند. احتمالاً شنیده‌اید که می‌گویند پیشگیری بهتر از درمان است. برای اینکه بتوانید از مشکلات احتمالی روحی و روانی کودکتان پیشگیری کنید، بهتر است مطالعه و آگاهی خود را بالا برده و از مشاوران و روان‌شناسان حاذق در این زمینه کمک بگیرید. در این صورت بهتر می‌توانید به تربیت کودکتان پرداخته و آینده بهتری برای او بسازید.
- مصرف دارو: گاهی اوقات استرس کودکان به حدی زیاد است که مایه عذاب آنها شده و آرامش را از آنها سلب می‌کند. در چنین شرایطی با مراجعه به پزشک و توصیه او ممکن است دارو درمانی شروع شود. استفاده از دارو شدت استرس کودکان را به حد زیادی کاهش خواهد داد.
سخن پایانی
گفتیم که یکی از شایع‌ترین مشکلات در بین کودکان مربوط به اضطراب کودکان است. منبع این استرس به عوامل مختلفی بستگی دارد. قرار گرفتن در محیط جدید و شناخت افراد جدید، می‌تواند یکی از عوامل این مشکل باشد. والدین با زیر نظر گرفتن رفتارهای کودکان، می‌توانند علائم اضطراب را در فرزندان خود مشاهده کنند. مشکلات خواب، عصبانیت بیش از حد معمول و… می‌تواند نشانه‌هایی از استرس در کودکان باشد. همچنین گفتیم که اقدام به درمان به‌موقع بسیار مهم و حیاتی است و والدین نباید این مشکل را نادیده بگیرند.
